Қазақша тату: бұл тренд неге қазір танымал?

Қытай кейіпкерлері, қанатты сөздер, гүл шоқтары — татуировка трендтері керемет қарқынмен өзгеруде. Ал еліміздегі татуировка сәнінің соңғы тенденциялары туралы айтатын болсақ, ұлттық нақыштардың танымалдылығы қаншалықты артқанын байқауға болады. Өйткені, қазақ татуировкасы денесін бояғысы келетіндердің сүйікті таңдауына айналды.

Неліктен мұндай үрдіс бар және 2022 жылы қандай қазақ татуировкасы жасалуы керек деген тақырыпта тату-суретші Салтанат Қуановамен сұхбаттастық.

Неліктен қазақ ою-өрнектерін салуды бастадыңыз? Бұл сіздің бастамаңыз ба, әлде біреу сізді шабыттандырды ма?

Бұл салада жүргеніме бес жыл болыпты. Бірақ алғашқы екі жылы өз стилімді іздедім. Бастапқыда мен ою-өрнекті таңдадым, онда түзу сызықтар, айқындық, абстракция және графика басым.  Әртүрлі үлгілермен жұмыс істедім.

Сосын менімен қазақша татуировка жасатқысы келетін клиенттер хабарласа бастады. Бұл олардың бастамасы болды және оларда эскиз дайын болды. Мен келісіп, жасадым. Кейін суретті Instagram парақшама жүктедім. Содан ол көптеген пікірлер, қолдаулар тапты.  Жұрт таңданысын жасырмады.

Бұл бағыт маған қатты ұнайтынын өзім де сездім. Мен жай ғана татуировка жасамайтынымды түсіндім. Бұл мәдениетімізді, салт-дәстүрімізді жаңаша түрде баяндайтын, мән-мағынасы бар шынайы туындылар. Осы факторлар мені қазақ татуировкасы туралы ойлауға итермеледі.

Соңғы кездері қазақтың ою-өрнегі татуировка әлемінде танымал бола бастады деп ойлайсыз ба? Бұл немен байланысты деп ойлайсыз?

Танымал деп айта аламын. Елімізде қазақ татуировкасы, сондай-ақ қазақ музыкасы, киім-кешек, интерьер заттары мен зергерлік бұйымдары сұранысқа ие. Оның себебі, меніңше, қазір адамдар өз ата-бабаларымен ерекше байланысты сезінуде. Сондықтан да көптеген адамдар осындай нақышқа бет бұрған.

Үш жыл бұрын, мен бұл техникамен алғаш жұмыс істей бастағанда, олай емес еді. Қазір ұлттық ою-өрнектерге жаңа пішіндер беріліп жатыр, бұл қызығушылық тудырады.

Сізге қандай ұлттық ою-өрнек ұнайды және неліктен?

Ең сүйіктісі — крест тәрізді элемент. Мен оны тіпті логотипімде де қолдандым. Таңғаларлық, бірақ мұндай сыйымды ою-өрнектеТәңіршілдіктің бүкілдүниетанымын көрсететін көптеген мағына бар. Мұнда Жаратушы да, адам да, Ұмай ана да, киелі Бәйтерек ағашы да бар. Айтпақшы, қазақ ою-өрнектерінің көпшілігі тәңірліктен бастау алады.

Ең қиын жұмысыңызды еске түсіріңізші. Қандай татуировка болып еді?

Ең қиын және сонымен бірге менің сүйікті жұмысым — бір адамға екі «жең» салғаным болды. Оны біз бір жылға жуық уақыт бойы орындадық. Шамамен 20 сеанс қажет болды және әр сеанс шамамен 6-7 сағатқа созылды. Клиент маған толық әрекет еркіндігін бергені жақсы болды, мен қалағанымды істедім.

Ал сізге татуировка жасауға кім көбірек келеді? Әйелдер ме, ер адамдар ма?

Тең деп айтуға болады. Айырмашылық тек эскиздерінде. Ерлер, мысалы, көлемді, массивтік татуировкалар жасайды. Әйелдер, керісінше, миниатюралық, ұқыпты суреттерді қалайды.

Клиенттердің жасы да әртүрлі. Әрине, көбінесе жастар, бірақ ересектерде жиі келеді.

Сізге тек қазақтар жүгіне ме, әлде клиенттеріңіздің арасында басқа ұлт өкілдері де бар ма?

Әртүрлі адамдар жүгінеді, бірақ көбінесе, әрине, ата-бабаларымен, мәдениетімен байланысын өзіне сіңіргісі келетін қазақтар. Менің клиенттерімнің арасында Қазақстанға деген сүйіспеншілігін осылай көрсеткісі келетін шетелдіктер де бар.

Мысалы, мен өзіме ұнайтын оюлы крест тәрізді татуировканы Израильден келген клиентке жасадым. Ол мұнда жұмыс бабымен келген, Қазақстан оған қатты ұнағаны сонша, оны еске алу үшін татуировка салғызды.

Сондай-ақ маған АҚШ, Франция, Португалия, Испания және басқа да елдерден қазақ татуировкасын жасатқысы келетін бірақ, қандай да бір себептермен жасай алмай жүрген адамдар жиі хабарласады. Содан кейін олар маған эскизге тапсырыс береді.

Бірде Ұлыбританиядан бір қыз маған эскиз жасауымды өтінді. Ол және оның туыстары ағылшындықтар, бірақ оның бір әжесі қазақ екен. Соның құрметіне ол татуировка жасатқысы келді. Оның үстіне, оның Қазақстанда ешқашан болмағаны, тек ағылшын тілінде сөйлейтіні қызық болды.

2022 жылы қазақ татуировкасы арасында тренд болған 5-6 атаңыз.

Білезіктер

Тамғалы-тастағы петроглифтер (Іле өзені бойындағы көптеген жұмбақ құдайлардың бейнелері мен петроглифтер сақталған тракт – ред.), әсіресе күн басты адам

Киіз үйлер

Ұлттық рәміздер

Қазақ өрнектері мен ұлттық атрибуттар

Қазақстанда осыған ұқсас тақырыптармен жұмыс істейтін басқа шеберлерді білесіз бе?

Өкінішке орай, қазақ өнеріне маманданған басқа шеберлер әлі жоқ. Дегенмен, әр маманның қоржынында ұлттық ою-өрнекпен бейнеленген туындылар болады деп ойлаймын. Клиенттер осындай өтінішпен келсе, олар бар эскиз бойынша татуировканы жасай алады.

Татуировка жасатқысы келетін, бірақ қорқатын адамға қандай кеңес берер едіңіз? Неден бастау керек?

Адам әлі өз денесінде нені көргісі келетінін және қандай әшекейлерді көбірек ұнататынын толық түсінбесе, шағын жұмыстардан бастаған дұрыс. Мысалы, миниатюралық өрнектер немесе жазулар. Қай жерге салу керек деген мәселеге келер болсақ, мен жартылай жабық аймақтарды таңдауға кеңес берер едім. Мысалы, қабырға, арқа немесе иықтың ішкі жағы.

Қорықпау үшін дәлелденген шеберге барыңыз. Осылайша сіз бәрі стерильді таза және қауіпсіз екеніне сенімді болып, көңіліңіз тыныштанады. Ауырсыну сезімдеріне келетін болсақ, олар сөзсіз болады. Дегенмен, кішкентай татуировканы салу процесі шамамен 15 минутты алады, сондықтан сізде ештеңе сезінуге де уақыт болмайды.

---

Интервью. Дарья Юсан. Фото. Личный архив героини.